PISA’dan Yeni Ölçek; Küresel Yetkinlik[1]

Eğitimde başarıyı küresel olarak ölçen OECD Uluslararası Öğrenci Değerlendirmesi Programı (PISA); okuryazarlık, matematik ve fen bilimleri gibi temel bilgi ve becerilerin yanında, sürdürülebilir bir ortak yaşamın öğrenilmesini de vurgulayarıp, eğitimde kalite, eşitlik ve etkililik ölçümlerine küresel yetkinliği de ekleyerek, ilk defa 2018 yılında değerlendirmek üzere, kapsamına almıştır.

Buna göre küresel olarak yetkin bireyler; yerel, küresel ve kültürler arası meseleleri inceleyebilen, farklı bakış açılarını ve dünya görüşlerini anlayabilen ve onlara değer verebilen, başkalarıyla başarılı ve saygılı bir şekilde etkileşime geçebilen, sürdürülebilirlik ve ortak refah için sorumlu eylemlerde bulunabilen kişilerdir.

Biraz daha açacak olursak, küresel olarak yetkin bireyler;

-Yerel, küresel ve kültürel önemi olan meseleleri analiz edebilen bireyler ölçütü, küresel bir mesele karşısında fikir geliştiren kişinin, dünya hakkındaki bilgiyi eleştirel düşünceyle birleştirebilme becerisine işaret eder. Küresel olarak yetkin öğrenciler, okulda soru sormak, veri ve argümanları analiz etmek, olguları açıklamak ve yerel, küresel ve kültürel meseleler karşısında pozisyon almak için öğrendikleri disipline özgü bilgi ve düşünme biçimlerini kullanabilir ve bunları birleştirebilir.

- Başkalarının bakış açılarını ve dünya görüşlerini anlayan ve değer veren bireyler ölçütü, küresel problemleri farklı bakış açılarıyla ele alma isteği ve kapasitesinin altını çizmektedir. Bireyler diğer kültürlerin tarihini, değerlerini, iletişim biçimlerini, inançlarını ve pratiklerini öğrendikçe kendi bakış açılarının ve davranışlarının birçok etki üzerinden şekillendiğini, bu etkilerin her zaman tam anlamıyla farkında olmadıklarını ve başkalarının kendilerininkinden tamamen farklı dünya görüşlerine sahip olduğunu anlamaya başlamaktadır.

- Kültürler arasında açık, uygun ve etkili etkileşimlerde bulunabilen bireyler, farklı kültürlerden bireylerle etkileşime geçerken davranış ve iletişim biçimlerini uyarlayabilir. Saygılı diyaloglara girer, başkalarını anlamak ister ve marjinal grupları da bu etkileşime dahil etmeye çalışır. Söz konusu boyut bireyin açık, uygun ve etkili iletişim kurarak kişiler arasındaki farklılıklar karşısında köprü kurma kapasitesini vurgular.

- Ortak refah ve sürdürülebilir kalkınma için eyleme geçebilen bireylerdir. Bu boyut, toplumun aktif ve sorumlu üyeleri olarak gençlerin rollerine odaklanır ve belirli yerel, küresel veya kültürler arası mesele veya durumlara karşılık vermeye hazır olma durumlarına işaret eder. Gençlerin hem kişisel ve yerel durumlara hem de dijital ve küresel meselelere etki edebileceğini kabul eder.

Eğitim sistemimize ve bu sistemin ürünü olan öğrencilerimizin uluslararası değerlendirme sistemleri olan PISA ve TIMSS’te ortaya koydukları performans göz önüne alındığında umutlu olmak için yeterli bir neden bulunmuyor. Ancak küresel yetkinlik, birçok bağlamda geliştirilebilir ve okullar bu noktada oldukça önemli bir rol oynayabilir. Okullar gençlere hem dünyada hem de kendi hayatlarında önemi olan gelişmeleri eleştirel bir gözle inceleyebilmeleri için fırsatlar sağlayabilir. Öğrencilere dijital bilgi ve sosyal medya platformlarını eleştirel ve sorumlu bir şekilde nasıl kullanacaklarını da öğretebilir. Ayrıca okullar, öğrencilerini farklı insanları, dilleri ve kültürleri takdir etmelerine katkı sağlayacak deneyimler elde etmeye cesaretlendirerek kültürler arası duyarlılığı ve saygıyı teşvik edebilir.