CHP'nin hangi sözleşmelilere kadro istediği belli oldu! İşte kanun teklifinin tam metni!

GENEL GEREKÇE
Türkiye'de kamu personel rejiminin en önemli sorunlarından birisi farklı statülerde kamu görevlilerinin bulunmasıdır. Özellikle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında devlet memurlarının yanı sıra sözleşmeli personel olarak tanımlanan personelin de bulunması, statü hukuku açısından olduğu kadar kamu yönetimi açısından da birçok sorunu beraberinde getirmektedir. Sözleşmeli personel istihdami, istisnaî bir model olarak ortaya çıkmış ancak zamanla bu durum göz ardı edilerek ve mevzuata aykırı olarak kadrolu memur istihdaminin yerine ikame edilmeye başlanmıştır. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2021) verilerine göre; 3.487.629 kamu görevlisinin 523.047'si sözleşmeli personeldir. 

Esasen sözleşmeli personel statüsünün statü hukukuna girmesinin temelinde, kamu tarafından istihdam edilme beklentisi ve hedefi olmayan ihtisas sahibi kişilerin kamu görevlisi statüsünün ürettiği sınırlamalara ve yasaklara tabi olmaksızın kamu hizmeti üretebilmesine imkân sağlama hedefi telaffuz edilmiştir. Ancak, bu statünün ortaya çıkışında devlet memurlarının anayasal ve yasal güvencelerinin ortadan kaldırılmasına, devlete değil, mevcut siyasi iktidarlarla uyum içinde çalışabilecek bir kategori yaratma hedefi bulunmaktaydı. 

Bir istisnaî istihdam biçimi olarak tasarlanan ve uzun yıllar o amaçla uygulanan kamuda sözleşmeli personel istihdaminin amacından saparak asli istihdam biçimi halini alması kamu görevlileri arasında doğurduğu ayrımciliklar nedeniyle tepki görmektedir. 

Geldiğimiz noktada sözleşmeli personel istihdamı çok çeşitli ve çok katmanlı sorunlara neden olmakta, kamu yönetimi ve hizmeti ile kamu personel sistemine dönük riskler ve yüksek düzeyde insani, idari ve sosyal maliyet üretmektedir. Hem kişisel hem de kitlesel hoşnutsuzluk ile çok katmanlı ve karmaşık sorunlara neden olan sözleşmeli personel istihdami, çözüme kavuşturulması ertelenemez bir mesele haline gelmiştir. 

İstisnai istihdam modeli olmaktan çıkıp genel istihdam modeline dönüşmesiyle çok büyük kitleye ulaşan sözleşmeli personelin mali, özlük ve sosyal hakları bakımından ikincil bir personel statüsü oluşturduğu, bir ayrımcılığa neden olduğu, statü hukukuna dayali kamu görevlisi sisteminde büyük delikler açtığı, bu durumgımstatü hukukuna ve statü hukukunun dayandığı anayasal ilkelere ters düştüğü ortagédit 

Sözleşmeli personel modelinin ortaya çıkışındaki tâlî ve istisnaî niteliğinden uzaklaşarak asli nitelik kazanması; kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevlerin memurlar eliyle görüleceğini ifade eden Anayasanın 128'inci maddesi ile 129. maddesi açısından memurun güvencelerinin kaldırılmasına neden olan bir personel rejimi halini aldığını da söylemek mümkündür. Sözleşmeli istihdam, statü hukukuna dayalı genel kamu personel rejimiyle çelişmekte, hukuk devleti prensibiyle de çatışmaktadır. 

Tek tip bir sözleşme olmaması nedeniyle sözleşmeli personelin mali, sosyal ve özlük hakları çalıştıkları birim, kurum ve kuruluşlara göre çeşitlilik/farklılık arz etmektedir. 

Dolayısıyla bu farklılıklar, kurumlar arası geçiş taleplerini artırmakta, sözleşmeli personelin KPSS yoluyla kadroya geçme çabalarına gerekçe oluşturmakta, kurumlarda iş barışına tehdit riski oluşturmakta ve verimliliği düşürmekte, personel sirkülasyonundaki yoğunluk nedeniyle personel açıkları meydana gelmekte, kurumsal aidiyet ve kurumun hizmet alanı odaklı ehliyet yönüyle telafisi mümkün olmayan sonuçlara sebebiyet vermektedir. Özlük hakları noktasında ise sözleşmeli personelin bir kısmı, mülga edilen emekli sandığına tabi tutulurken bir kısmı 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında değerlendirilmediği gibi görevde yükselme, unvan değişikliği hakları da sağlanmamaktadır. 

Sosyal, refah ve hukuk devleti anlayışının benimsendiği bir sistemde, istihdam politikasının kadrolu ve güvenceli istihdam dışında farklı statülere evrilmesi; liyakat, kariyer, iş güvencesi, statü hukuku ve memurluk güvencesi gibi temel kavramlar üzerine oturmuş olan memur statüsünü zayıflatmakta hatta ortadan kaldırmaktadır. 
Memur ve sözleşmeli personel ayrımı çerçevesinde kamu personel rejimini zedeleyen ve önemli sorunlara yol açan uygulamaların terk edilerek liyakat sistemine dayalı, şeffaf ve hesap verebilir, güvenceli bir personel sisteminin kurulması gerektiği aşikardır. Bu çerçevede ilk aşamada memur ve sözleşmeli personel farklılaşması gibi memur güvencesini zedeleyen sistemin kaldırılması ve özlük hakları açısından ayrımların kaldırılması amacıyla hazırlanan bu kanun teklifi ile kamu kurum ve kuruluşlarında ve yerel yönetimlerde sözleşmeli personel olarak çalışan kamu görevlilerinin talepleri halinde memur kadrolarına kurumlarınca atamalarının yapilmas ve buna ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amaçlanmıştır. 

DEVLET MEMURLARI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ 

MADDE 1- 14/07/1965 tarih ve 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. 
"Geçici Madde 47- (1) Ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışanlar ile yükseköğretim kurumlarının araştırma-geliştirme projelerinde proje süreleriyle sınırlı olarak çalışanlar hariç olmak üzere 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu kurum ve kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatı ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda bu kanunun 4 üncü maddenin (B) fıkrası kapsamında sözleşmeli personel pozisyonlarında çalışmakta olan; yukarıda belirtilen kurum ve kuruluşlar haricinde özel kanunlara, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine veya kanun hükmünde kararnamelere dayalı olarak kurulmuş olan kamu tüzel kişiliklerinde vizelenmiş veya ihdas edilmiş sözleşmeli personel pozisyonlarında çalışmakta olan; 03/07/2005 tarih ve 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 49 uncu maddesi ve 22/02/2005 tarih ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu'nun 36 nci maddesi uyarınca vizelenmiş veya ihdas edilmiş sözleşmeli personel pozisyonlarında çalışmakta olan ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte çalışanlardan ve 48 inci maddede belirtilen genel şartlan taşıyanlardan, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde yazılı olarak başvurmaları hâlinde pozisyonlarının vizeli olduğu kurum, kuruluş veya teşkilat ve birimde, bu kamu kurum ve kuruluşlarının mülga kanunlara göre veya 2 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle düzenlenmiş kadro cetvellerinde yer alan aynı unvanlı memur kadrolarıņa; pozisyon unvanlarıyla aynı unvanlı memur kadrosu olmaması hâlinde ise ilgisine göre kamu kurum ve kuruluşlarının kadro cetvellerinde yer alan kadro unvanlarıyla sınırlı olmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı'nca müştereken belirlenen memur kadrolarına, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren doksan gün içinde kurumlarınca atanırlar. 
(2) Birinci fıkrada belirtilen mevzuat hükümlerine göre çalışmakta iken bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce askerlik, doğum veya ücretsiz izin nedenleriyle görevlerinde bulunmayanlardan ilgili mevzuatına göre yeniden bizmeten alınma şartlarını kaybetmemiş olanlar hakkında da bu madde hükümleri uygulanır. Bunlar için birinci fıkrada belirtilen süreler yeniden hizmete alındıkları tarihten itibaren başlar. 
(3) Bu madde hükümlerine göre memur kadrolarına atananların, söz konusu mevzuat hükümlerine göre sözleşmeli personel olarak geçirdikleri hizmet süreleri, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilir. Bunlar, atandıkları kadronun mali ve sosyal haklarına göreve başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren hak kazanır ve önceki pozisyonlarında aldıkları mali ve sosyal haklar hakkında herhangi bir mahsuplaşma yapılmaz. Bu madde kapsamında memur kadrolarına atananların beş yıl süreyle başka kamu kurum ve kuruluşlarına nakli yapılamaz. 
(4) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten en az altı ay önce bu madde kapsamındaki vizeli sözleşmeli personel pozisyonlarına personel alımına yönelik olarak ilam verilmiş ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yerleştirme işlemleri bitmiş olan sözleşmeli personel hakkında da bu madde hükümleri uygulanır. Bunlar için birinci fikrada belirtilen süreler, göreve başladıkları tarihten itibaren başlar. 
(5) Bu madde kapsamında memur kadrolarına atananlara iş sonu tazminatı ödenmez. Bu personelin önceden iş sonu tazminatı ödenmiş süreleri hariç, iş sonu tazminatına esas olan toplam hizmet süreleri, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu uyarınca ödenecek emekli ikramiyesine esas toplam hizmet süresinin hesabında dikkate alınır. 
(6) Bu madde kapsamında sözleşmeli personelin atanacağı memur kadroları, söz konusu kamu kurum ve kuruluşları açısından daha önce mülga kanunlarla veya 2 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle ihdas edilmiş kadrolarda yer alan sınıf, unvan ve derecelerine uygun olmak şartıyla, başka bir işleme gerek kalmaksızın atama işleminin yapıldığı tarih itibarıyla ihdas edilerek kamu kurum ve kuruluşlarının kadrolarına eklenmiş ve memur kadrolarına atananların pozisyonları başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. İhdas edilen kadrolar ile iptal edilen pozisyonlar; unvanı, sınıfı, adedi, derecesi, teşkilatı ve birimi belirtilmek suretiyle birinci fıkrada belirtilen otuz günlük sürenin bitiminden itibaren iki ay içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı'na bildirilir. 
(7) Geçici 37 veya geçici 41 nci maddeler kapsamında memur kadrolarına atanamayan sözleşmeli personelden, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce idari yargi mercilerine başvuran ve açtıkları idari davalarda verilen yargı kararları sonucu memur kadrolarına atanmış olup davaları henüz bitmemiş olanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde kurumlarına başvuranlar, halen bulundukları memur kadrolarına bu madde kapsamında atanmış ve açmış oldukları idari davalardan vazgeçmiş sayılırlar. Söz konusu davalar için ayrıca vekalet ücretine hükmedilmez. 
(8) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce sözleşmesi kurumlarınca feshedilmiş olup buna karşı idari yargı mercilerine başvuranlardan, açtıkları idari davalarda bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra haklarında idari yargı kararı sonucu sözleşmeli kadrolarına geri dönme karan verilecek olanlar, yargı kararının tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde kurumlarına başvurdukları takdirde, memur kadrolarına bu madde kapsamında atanmış sayılırlar. 
(9) Bu maddenin uygulamasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı yetkilidir. 
MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. 
MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür. 

Teklif için TIKLAYINIZ

Kamubiz.com ÖZEL/ANKARA

FACEBOOK SAYFAMIZI TAKİP ETMEK İÇİN TIKLAYINIZ

TWİTTER'DAN TAKİP ETMEK İÇİN TIKLAYINIZ