İnfaz ve koruma memurları bıyık ve sakal bırakabilir mi?

CEZA İNFAZ KURUMU PERSONELİ SAKAL BIRAKABİLİR Mİ?

Kamu Kurumlarında görev yapan personelin kılık ve kıyafetinin nasıl olması gerektiği 25.10.1982 tarihli Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Çalışan Personelin Kılık ve Kıyafetine Dair Yönetmelik tarafından belirlenmiştir. Hemen hemen her mevzuat düzenlemesinde olduğu gibi kimi zaman mevzuat yapıcı tarafından kimi zaman üst mahkemeler tarafından değişikliğe tabi olmuştur.

Memura sakal serbestliğinde son karar

KAMUBİZ.COM İnstagram KANALI İÇİN TIKLAYINIZ

Anılan yönetmeliğin erkeklerin kılık kıyafetini düzenleyen beşinci maddesinin (b) fıkrası "Elbiseler temiz, düzgün, ütülü ve sade; ayakkabılar kapalı, temiz ve boyalı giyilir. Sandalet veya atkılı ayakkabı giyilmez. Bina içinde ve görev mahallinde baş daima açık bulundurulur. Kulak ortasından aşağıda favori bırakılmaz. Saçlar, kulağı kapatmayacak biçimde ve normal duruşta enseden gömlek yakasını aşmayacak şekilde uzatılabilir), temiz bakımlı ve taranmış olur. Hergün sakal tıraşı olunur ve sakal bırakılmaz.) Bıyık tabii olarak bırakılır, uzunluğu üst dudak boyunu geçemez. Üstten alınmaz, yanlar üst dudak hizasında olur, alt uçları dudak hizasından kesilir. Kravat takılır, kravatı örtecek şekilde balıkçı yaka veya benzeri süveterler giyilmez. Hizmet gereğine uygun olarak verilmişse tek tip elbise giyilir. Bina içinde gömleksiz, kravatsız ve çorapsız dolaşılmaz" şeklinde düzenlenmiş olmakla beraber Danıştay İkinci Dairesinin 18/11/2020 tarihli ve Ej2017/665; K.:2020/3432 sayılı kararı ile "Kulak ortasından aşağıda favori bırakamaz. Saçlar, kulağı kapatmayacak biçimde ve normal duruşta enseden gömlek yakasını aşmayacak şekilde uzatabilir.” ibareleri iptal edilmiştir. Yine Danıştay onikinci Dairesinin 20/4/2022 tarihli ve E.2021/7000; K.:2022/2247 sayıl. kararı ile de "Hergün sakal tıraşı olunur ve sakal bırakılmaz." ibareleri iptal edilmiştir.

Görüleceği üzere erkek kamu personelinin ilgili yönetmelikteki saçla ilgili düzenleme 18.11.2020, sakalla ilgili düzenleme 20.04.2022 tarihli Danıştay kararları ile ortadan kaldırılmış ve güncel mevzuata işlenmiştir. Her iki kararın gerekçesi incelendiğinde özünde saç ve sakalın yapılan iş ve verilen hizmete etkisinin olmadığı, Anayasanın 10. Maddesindeki eşitlik ilkesine göre hareket edilmesi gerektiği ve kişilerin sosyal hayatlarındaki yaşam biçimlerinin (saç-sakal yönüyle) kamu görevi yapmakta iken de devam ettirilmesinin herhangi bir sakınca oluşturmadığı sonucuna ulaşıldığı ve kararda bu hususların ön plana çıktığı görülmektedir.

Aynı yönetmeliğin 6. maddesi "Emniyet Hizmetleri Sınıfına mensup olanlar, hâkimler, savcılar, Türk Silâhlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında görev yapan subay, sözleşmeli subay, yedek subay, astsubay, sözleşmeli astsubay, uzman erbaş, uzman jandarma, sözleşmeli erbaş ve er ile erbaş ve erler ilgili kurum ve kuruluşun özel yönetmeliklerinde belirtilen usul ve esaslara tabidirler." şeklinde düzenlenmiştir.

Memura sakal tıraşı zorunluğunu kaldıran Danıştay kararının tam metni

SİVİL KIYAFETLE ÇALIŞANLAR ve ÜNİFORMALI ÇALIŞANLAR

Ceza İnfaz Kurumlarında müdür, ikinci müdür, idare memuru, çocuk gelişimi uzmanı, öğretmen, psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, sayman, ambar memuru, sağlık memuru vb unvanda bakanlık ve komisyon atamalı sivil giyimli memurlar görev yaptığı gibi infaz ve koruma başmemuru ve infaz ve koruma memuru unvanında üniformalı olarak görev yapmaktadır. Kurum için özel yönetmelik hazırlanmış; özellikle üniformalı personelin (İKBM ve İKM) kılık kıyafetinin nasıl olması gerektiği, bıyık ve sakal tıraşının zorunlu olduğu açıkça belirtilmiştir.

29 Aralık 2005 tarih ve 26038 sayılı Resmî Gazete yayımlanarak 1.1.2006 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş olan ve ayrıntılı düzenleme içeren Ceza İnfaz Kurumları Personeli İle Ceza İnfaz Kurumları Ve Tutukevleri Personeli Eğitim Merkezleri Öğrencilerinin Kıyafet Yönetmeliğinin “Kıyafette Uyulması Gereken Hususlar ve Denetim” başlıklı beşinci maddesinin (g) fıkrası "İnfaz ve koruma başmemurları ve memurları ile infaz ve koruma memurluğu öğrencilerinin sakal ve bıyık bırakması yasaktır. Her gün sakal ve bıyık tıraşı olunması zorunlu olup, saçlar kep giyildiğinde dışarı taşmayacak uzunlukta kesilir. Favoriler kulak deliği hizasını geçemez. Ceza infaz kurumu niteliğinden çıkarılarak tarihî ve turistik amaçlar için tahsis edilen bina ve eklentilerinde görevli olanlar için bu hüküm, Genel Müdürlüğün izni ile uygulanmayabilir. Beden temizliğine her bakımdan özen gösterilir.” şeklinde düzenlenmiştir.

Bahse konu Yönetmelikten de anlaşılacağı üzere ceza infaz kurumunda görev yapan sivil kıyafetli personelin bıyık ve sakal bırakmasına dair bir düzenleme bulunmamaktadır. İdare hukukunun temel prensiplerinden olan özel bir düzenleme yoksa ilgili kişilerin genel düzenleme hükümlerine tabi olacağı tartışmasızdır. Bu kapsamda ceza infaz kurumunda görev yapan sivil kıyafetli çalışanların diğer kamu kurumu çalışanları gibi Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Çalışan Personelin Kılık ve Kıyafetine Dair Yönetmelik kapsamında değerlendirilmesi gerektiği açıktır.

İlgili mevzuatta gerekli düzenleme ve değişiklikler yapılmış olmasına, ceza infaz kurumlarında sivil kıyafetli görev yapan personelin sakal bırakmalarına engel oluşturan bir düzenleme bulunmamasına karşın kurum idare(ci)leri tarafından sakal bırakanlara müdahale edilmesi, tıraş olmaya zorlanmalarının hukuki karşılığı bulunmamaktadır. Sakal bırakan personele karşı bu nedenle uygulanacak olumsuz her müdahale ve davranış özel hayata müdahale ve mobbing kapsamına girecektir. Kanunsuz emir olamayacağından bu kapsamdaki talimat ve yaklaşımlar hukuki temelden yoksundur. Kimi idarecilerin kuruma özel yönetmelikte sakal yasaklanacak o nedenle sakal bırakmayın, bakanlık buna yönelik hazırlık yapıyor şeklindeki yaklaşımların da doğru olmadığı, personelin çıkacağı varsayılan değil mevcut ve cari mevzuat hükümlerine göre hareket etmesi gerektiği, mevzuatın yasaklamadığı bir hususun yasaklanma girişimlerinin keyfilik taşıdığı tartışmasızdır.

Sonuç olarak ceza infaz kurumlarında görev yapan müdür, ikinci müdür, idare memuru, çocuk gelişimi uzmanı, öğretmen, psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, sayman, ambar memuru, sağlık memuru vb unvan kapsamındaki personelin özel yönetmelikte bir sınırlama bulunmadığından diğer kamu kurumlarında çalışan personelde olduğu gibi sakal bırakmalarını engelleyecek herhangi bir düzenlemenin olmadığı ancak infaz ve koruma başmemurları ile infaz ve koruma memurlarının bıyık ve sakal bırakmaları özel yönetmeli yasaklandığından İKM ve İKMB lerin bıyık ve sakal bırakamayacakları değerlendirilmektedir.
Gazete Memur

WhatsApp Grubumuz İçin TIKLAYINIZ

FACEBOOK SAYFAMIZI TAKİP ETMEK İÇİN TIKLAYINIZ

TWİTTER'DAN TAKİP ETMEK İÇİN TIKLAYINIZ